مدیر اجرایی یا شورای تصمیم‌ساز؟!

مدیریت اجرایی یا شورای تصمیم‌ساز؟!

 

مدیریت افکار عمومی با تکنیک مه‌آلودکردن فضا و تردید ایجاد کردن در اولویت‌ها، یا نقاط قوت را جزو نقاط ضعف گذاشتن و برعکس، گویی از وظایف این روزهای رسانه است! خیلی واضح و مشخص است که بالاترین مقام اجرایی یک کشور باید سابقه اجرایی در کارنامه‌اش داشته‌باشد ولی بعضی اطرافیان جناب جلیلی که قبلا هم طراح دوگانه‌هایی چون «وظیفه-نتیجه»، «صالح مقبول-اصلح نامقبول» و «عدالت-پیشرفت» بودند در ابتدای مسیر تبلیغات انتخاباتی با دوگانه‌سازی اشتباه دیگری چون «برنامه-کارنامه» به میدان آمدند و ذهن‌ها را مردد کردند و اینطور یک امر بدیهی به یک چالش اساسی تبدیل شد. 

 

🔹درحالی که جدا از صراحت این موضوع در قانون و بدیهی بودن این امر و همینطور جدا از اینکه کارنامه موفق بدون برنامه امکان تحقق ندارد، در سخنان رهبری هم توجه ویژه به کارنامه دیده می‌شود.

 

*«همیشه همین را میگویم که به حرف و وعده اعتماد نکنید: به عمل کار برآید؛ به حرف زدن و به گفتن و به وعده دادن نمیشود اعتماد کرد؛ در مسائل مهمّ کشور هم همین جور است. خب حرف، آسان است؛ هر کسی می‌آید یک ادّعایی میکند، یک وعده‌ای میدهد، یک حرفی میزند؛ به اینها نمیشود اعتماد کرد؛ باید نگاه کرد و دید که آیا یک عملی در گذشته‌ی این شخص وجود دارد که این وعده را تأیید کند و تصدیق کند، یا نه؛ اگر چنانچه وجود داشت میشود به او اعتماد کرد، وَالّا نه. بنابراین کارآمدی را با حرف نمیشود تشخیص داد.»*

 

*«ملت ایران برای حفظ منافع و تثبیت عمق راهبردی خود در معادلات پیچیده بین‌المللی و برای اینکه بتواند ظرفیت‌ها و استعدادهای طبیعی و انسانی خود را ظهور و بروز بدهد تا کام کشور شیرین شود و همچنین برای اینکه بتواند حفره‌ها و رخنه‌های اقتصادی و فرهنگی را پر کند، به رئیس‌جمهوری فعال، پر کار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب احتیاج دارد.»*

 

🔹حتی جناب جلیلی در صحبت‌هایشان اشاره کردند که: «رئیس جمهور پیمانکار نیست» درحالی که رهبری فرموده‌اند:

*«یک پروژه‌ی عظیمی بناست در کشور اجراء شود و او عبارت است از پیشرفت علمی، تعالی در میدان علم؛ پیمانکارش، دستگاه‌های دولتی‌اند»*

 

🔹پله بعدی بعد از ناموفق بودن در ایجاد این دوگانه، خلق کارنامه اجرایی برای جلیلی بود! آن‌ هم با ادبیات غلوآمیز درباره جایگاه شورای عالی امنیت ملی در کشور. قطعا شورای امنیت ملی وظیفه خطیری دارد که اهمیتش در قانون ذکر شده و نیازی به این تعبیرات اغراق آمیز ندارد ولی نکته اینجاست این شورا همانطور که در قانون هم آمده شأن تصمیم‌سازی دارد نه اجرایی!

به عنوان شاهد مثال کلام رهبری را در این موارد نقل می‌کنم:

▪️سخنان رهبری در دیدار با دبیر و کارشناسان شورای عالی امنیت ملی:

*«دبیرخانه‌ی شورا باید وظیفه‌ی مهم تصمیم‌سازی را به‌گونه‌ای انجام دهد که تصمیم‌گیری‌های شورای عالی امنیت ملی در چارچوب نگاه صحیح و چندبُعدی به مقوله‌ی امنیت باشد.»*

 

*«شورای عالی امنیت ملی باید به همه‌ی این مسائل در بخش‌های مختلف رسیدگی و تصمیم‌گیری کند و بر همین اساس دبیرخانه‌ی شورا نیز باید با اندیشه‌ی کارآمد و تلاش خستگی‌ناپذیر و کار کارشناسی مبتنی بر تفکر انقلابی، تصمیم‌سازی صحیح را برای مقابله با شیوه‌های پیچیده و جدید ضدامنیتی انجام دهد»*

 

▪️حکم رهبری در انتصاب جلیلی در کنار افراد دیگر در شورای راهبردی روابط خارجی: 

*«با توجه به تجربیات دوره ی گذشته و نقش این شورا در یاری رساندن مسئولان برای تصمیم گیریهای کلان و بهره مندی از نخبگان در این عرصه، امید است در دوره ی جدید شاهد حضور موثرتر آن شورا در وظائف محوله باشیم.»*

 

▪️در فراخوان رهبر انقلاب برای تکمیل و ارتقای الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت، رهبری بعضی از دستگاه‌ها را به طور مجزا نام برده و مسئولیتشان را متذکر شده. دقیقا در اینجا تفاوت شأن تصمیم سازی شورای امنیت با شأن اجرایی قوه مجریه مشخص میشود: 

*«شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی در حیطه وظایف خود به بررسی و ارائه پیشنهاد نسبت به این نسخه از الگو بپردازند.»*

 

*«دولت فارغ از ملاحظات زودگذر، این سند را از جهت قابلیت اجرا و تحول‌آفرینی بررسی نماید و پیشنهادهای عملی برای ارتقای آن را ارائه دهد. از ذخیره مدیریتی و کارشناسی دولت در مرکز و استانها برای این منظور استفاده شود»*

 

▪️درجایی دیگر این تفاوت یکبار دیگر از زبان رهبری بیان میشود

«در شورای‌عالی امنیّت ملّی که همه‌ی مسئولین در آنجا حضور دارند، تصمیم‌گیری می‌شود و وزارت خارجه با شیوه‌های خودش بایستی آن‌ها را عملی بکند و پیش ببرد.»

 

کارنامه قالیباف در «حوزه زنان»

 

حوزه زنان از آن مقولاتی است که خیلی وقت است به عرصه جولان دادن افراد، جریان‌ها، گروه‌ها تبدیل شده‌ا‌‌ست. از طرفی هرکجا  پای مردم به میان می‌آید ادعاهای پوپولیستی هم سرو کله‌شان پیدا می‌شود. وقتی این دو مقوله یعنی «مردم» و «حوزه زنان» با هم ترکیب شود این ادعاها بیش و پیش از همه به میدان می‌آید و همچون صیادی به دنبال شکار خود می‌گردد.
در این میان هستند افراد و گروه‌هایی که بدون ادعاهای گزاف چه در نظر و چه در عمل وارد میدان واقعیت شده‌اند و دلسوزانه فعالیت کرده‌اند. ولی مثل اکثر مواقع در هیاهوی پوپولیست‌ها صدایشان به گوش کسی نرسیده‌است. به عنوان یک دانش‌آموخته و فعال حوزه زنان و خانواده که سال‌ها کار مسئولان و مدعیان را در این زمینه رصد کرده، باید بگویم در میان تمام مدیران و مسئولان قطعا محمدباقر قالیباف یکی از درخشان‌ترین کارنامه‌ها را در حوزه زنان و خدمت‌رسانی به ایشان دارد. در این یادداشت قصد دارم بخشی از کارنامه قالیباف را در حوزه زنان مرور کنم. منظورم از کارنامه قالیباف، حضورش در نیروی انتظامی، شهرداری و قوه مقننه است و با توجه به اینکه بازه‌ای 23 ساله را شامل می‌شود و قصدم مختصرنویسی است، این یادداشت در حد وسع و توان بنده است.

مطمئنم خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که تنها کلانتری زنان در ایران در زمان مدیریت قالیباف در نیروی انتظامی تاسیس شده‌است. کلانتری که نه تنها اکثر کارکنانش بلکه رئیسش هم یک زن است که به مشکلات و مسائل زنان رسیدگی میکند. همه کاری هم انجام می‌دهد از  رسیدگی به پرونده‌های سرقت و دختران فراری و اعتیاد تا قاچاق و قتل! تنها کلانتری زن در ایران مثل بقیه کلانتری‌های دیگر همه‌جور درجه‌داری دارد سروان، افسر، کارآگاه. فقط تفاوتش این است که درجه‌داران این کلانتری همه زن هستند.
این اتفاق خوشایند دقیقا در همان سالی رخ می‌دهد که اولین گروه پلیس زنان از دانشکده آموزش عالی کوثر فارغ‌التحصیل و وارد نیروی انتظامی می‌شوند. درموارد دیگر هم کلا دوره قالیباف در نیروی انتظامی دوره عملی‌شدن همه طرح‌های قبل از او و زمان خود او در مورد پلیس زن است

کارهای قالیباف برای زنان در شهرداری برخلاف گمان اکثر افراد به «پارک‌های بانوان»، «مجموعه‌های شهربانو» و احیانا «اتاق مادر و کودک» در سطح شهر خلاصه نمی‌شود. مواردی که ذکر می‌کنم بعضی از آن اقدامات است که احتمالا به گوش خیلی ها نرسیده است.

 

-یکی از بهترین اتفاقات آن دوران، مجموعه «شهردخت» بود که برای مخاطب خاص ساخته شده‌بود! «دختران دانشجو»؛ آن هم در خیابان کارگر. مجموعه‌ای بزرگ ، در سه طبقه و برای اوقات فراغت دختران دانشجو. جایی که می‌توانی با خیال آسوده هم در آن استراحت کنی، هم ورزش کنی، هم خرید کنی و هم عکس بگیری!
-زنان بدسرپرست و خودسرپرست از آن زنانی هستند که همیشه همه دلشان می‌خواهد برایشان کاری بکنند! ولی اکثرشان در حد همان حرف می‌ماند. «مجموعه‌های کوثر» از دیگر اقدامات موثر و مفید شهرداری برای این زنان بود که بعد از شناسایی این زنان، آن‌ها را آموزش می‌داد و بعد امکان فعالیت و درآمدزایی را برایشان مهیا می‌کرد. این فعالیت‌های تولیدی در زمینه‌های مختلفی از ساخت کیت‌های الکترونیک و ساخت زیورآلات گرفته تا تولید پوشاک را شامل می‌شد. البته به همینجا هم ختم نشد و فرزندان این زنان هم از آموزش‌های تحصیلی و شغلی بهره‌مند شدند. نتیجه این کارها از همه چیز شیرین‌تر بود، هفده هزار نفر از زنان در این مجموعه‌ها تحت پوشش قرار گرفتند.
-ایجاد گرم‌خانه مخصوص زنان در تهران هم جزو  اولین‌های قالیباف بود که برای قشر آسیب‌دیده تدارک دیده‌شده بود و غیر از جای خواب  و غذا، خدمات پزشکی و مددکاری و توانمند سازی هم به زنان بی‌خانمان می‌داد.
- تجهیز کتابخانه‌های تخصصی زنان
- جشنواره‌های زنانه محله‌محور با رویکردهای آموزشی، اشتغال‌زایی، فرهنگی
 -«خانه‌های تسنیم» با رویکرد حل معضلات محله توسط زنان

از جمله اقدامات مجلس یازدهم لایحه ارتقای امنیت زنان بود که به موضوعات مختلفی می‌پرداخت و از حوزه آموزش و پیشگیری تا درمان و مددکاری و اقدامات حقوقی را شامل می‌شد. این قانون مصادیق زیادی را مدنظر قرار داده که این مطلب کوتاه نمی‌تواند همه را بیان کند ولی بعضی از موارد آن یادآور مصادیقی است که زمانی در جامعه ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده‌بود:
«جرم‌انگاری  ارسال بدون رضایت پیام مستهجن به زنان»
«مجازات شوهری که همسر خود را از خانه اخراج کرده یا مانع ورودش شده »
«جرم‌انگاری اجبار زن به ازدواج یا طلاق »
«مجازات زوجی که علم به ازدواج اجباری زن دارد»
«اصلاح مقررات راجع به صدور گذرنامه برای زنان»
«اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه در جهت اشتغال زنان آسیب‌دیده فاقد تمکن مالی»
«درمان رایگان زنان آسیب‌دیده فاقد تمکن مالی»
«رسیدگی خارج از نوبت به جرایم آسیبی در پرونده‌های سوء رفتار علیه زنان»
«تشدید مجازات هرکس که مرتکب قتل عمد زنی شود و به هر علت قصاص نشود»
و...
اقدام بعدی مجلس، مواد الحاقی برنامه هفتم توسعه است که به طور خاص به موضوعاتی چون حکمرانی زنان( توجه ویژه به معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور و ساختار مشاوره امور زنان و خانواده دستگاه‌های اجرایی) مصوباتی برای زنان روستایی و عشایر برای اولین بار و رفع موانع کنش اجتماعی زنان می‌پردازد.