چرا می‌گویند چادر حجاب برتر است

پارسال در روز عفاف و حجاب مطلبی نوشتم. درجایی از متن نوشته بودم « تا زمانی که تعریفمان از حجاب کامل چادر باشد به بیراهه افراط رفته‌ایم‌. البته که قطعا حجاب برتر، چادر است ولی این فقط یک انتخاب است حتی اگر بگوییم مستحب موکد است باز هم مستحب است و جزو واجبات محسوب نمیشود» الان که به این متن نگاه میکنم می‌بینم چقدر دور از زمانه است! این متن به درد دهه شصت میخورد نه الان که وقتی متن برای حجاب برتر می‌نویسم بعضی‌ها می‌گویند «این فقط یک انتخاب دلی است» یا «کجای دین گفته چادر برتر است» یا اینکه می‌گویند «انتخاب چادر یا مانتو مانند انتخاب قورمه سبزی یا قیمه است! یکی این را می‌پسندد و دیگری آنرا و چه کسی میگوید کدام برتر است»؟ یا می‌گویند «چادر ارزش ذاتی ندارد بلکه ارزشش عرضی و برآمده از جامعه و فرهنگ است» ... و بعد برای یکی به این خاطر که بعد از چندین سال چادری بودن عبا را انتخاب کرده( عبا در معنای اصلی خودش همان چادر است ولی در معنای جدید و غیرمصطلح آن به معنی مانتوی گشاد و بلند به کار میرود)دست و هورا بکشند و بگویند آفرین به جرئت و درایت و شجاعتت قهرمان! و اینطور که اینها می‌گویند من چادری اگر در گرمای سوزان تابستان، بچه به بغل، با بار و بندیل و اثاث و همه موقعیت‌های سخت دیگر چادر به سر دارم هیچ ارزش معنوی ندارد؛ انتخاب دل است دیگر، دین که آن را انتخاب نکرده... و این افراد گمان هم نمی‌کنند که ممکن است یکی چادر را چون انتخاب دین است دلی دوست داشته باشد... 

 

🔹من سعی کردم در متنی کوتاه و با بضاعت خودم و مهمتر بضاعت رسانه امروز این متن را بنویسم: 

 مفسران و اهل لغت برای جلباب چند معنی ذکر کرده‌اند ولی جلباب در بسیاری از کتب لغت و تفسیر به پوششی سراسری اطلاق می‌شود که روی سر می‌افتد و تا روی پاها ادامه می‌یابد. برای مثال ابن عباس جلباب را اینطور معنا کرده «الردا الذی یستر من فوق إلی أسفل» یعنی: لباسی که ازبالای اندام زن تا پایین ترین قسمت می آید. علامه طباطبایی بعد از تعریف لغوی جلباب که آن را پوششی سراسری میداند یا روسری، بیان می‌کنند «پوشاندن همه بدن به شناخته شدن به اینکه اهل عفت و حجاب و صلاح و سدادند نزدیک‌تر است» و در جایی دیگر در پاسخ به پرسش کننده‌ای که درباره جلباب از ایشان سوال میکند می‎گویند: «جلابیب» جمع «جلباب» به معنای پارچه‏‌ای است نظیر چادر که تمام بدن زن را بپوشاند.» در تاریخ هم شواهدی بر این مدعا هست. مثلا سید حیدر شیرازی در مقاله خود با عنوان «پوشش زنان در شعر عرب پیش از اسلام» می‌گوید: «جلباب در شعر عرب به معنای پوشش سراسری بدن و بیش از پوشش سر و صورت است. در شعر خنسا از پوشش کامل شب به پوشش کامل جلباب تعبیر شده است.»

 در روایت و حدیث هم اسم جلباب آمده است. مثلا پیامبر درحدیثی پوشش مناسب زن در برابر نامحرم را چهار لباس ذکر می‌کنند. درع( پیراهن)، خمار، جلباب و إزار(شلوار)

 

در مورد پوشش حضرت زهرا در هنگام مهیا شدن برای خطبه فدکیه هم مطالبی وجود دارد. آیت‌الله مجتبی تهرانی در این‌باره می‌گویند:

« در روایات تاریخی در وصف چگونگی خروج ایشان از خانه این‌گونه نقل شده‌است: «لاثَت خمارها علی رأسِها». «لاث»، به‌معنای «پیچیدن» است. «لاث العَمّامه علی رأسه»؛ یعنی عمّامه را بر سر خود پیچید. «خمار» نیز پارچه‌ای بزرگ‌تر از روسری‌های فعلی بوده که تمام سر و گردن را می‌پوشانده است. در آیۀ شریفه هم داریم: ﴿ولیضربن بخمرهن علىٰ جیوبهن﴾. خُمُر، جمع «خمار» است. حضرت وقتی خبردار شدند که مردم از مهاجر و انصار در مسجد گرد آمده‌اند، بلند شده و خِمار را به سر مبارک‌شان پیچیدند؛ به‌نحوی‌که تمام سر و گردن ایشان پوشانده شده بود.

در ادامۀ روایت آمده است: «واشتملت بجلبابها»؛ حضرت جلباب خود را نیز بر سرشان انداختند. «جلباب»، یک پوشش سراسری بود که روی سایر لباس‌ها می‌پوشیدند. همین الآن در مناطق عرب‌نشین، از آن تعبیر به «عبا» می‌کنند. در عُرف ما چیزی شبیه به چادر که پوشش برتر است، بود. ظاهراً پوشش «جلباب» آن‌قدر بلند بود که وقتی حضرت می‌خواستند حرکت کنند، بخشی از آن زیر پای ایشان می‌رفت... »

 

 

🔹در ادامه سخنان بعضی بزرگان را در این باب آورده‌ام:

مرحوم آیت‌الله گلپایگانی: 

«سزاوار است که چادر در نماز ترک نشود، و همچنین در غیرنماز، چون در ایران و بعض بلاد اسلامی چادر جز شعائر است»

آیت‌الله اراکی:

 چادر بهترین نوع پوشش و حجاب است.

آیت الله بهجت:

چادر حجاب پسندیده است.

آیت الله تبریزی:

بهترین نوع پوشش واجب، همان چادر مشکی است که زنهای مؤمنه خود را با آن می پوشانند.

آیت الله صافی:

 چادر و پوشش اسلامی داشتن، جهاد است.

آیت الله سیستانی:

چادر حجاب بهتر است، و سزاوار نیست زنهای مؤمنه بدون چادر خارج شوند.

آیت الله فاضل لنکرانی:

 چادر در کشور اسلامی ایران از مظاهر و شعائر اسلام می باشد.

آیت‌الله مکارم شیرازی:

بدون شک پوشیدن چادر همه‌جا، مخصوصاً در این اماکن(اماکن مذهبی)، اولی است.

آیت الله خامنه‌ای:

حجاب برتر همین چادر ایرانی خود ماست - حقیقتا حجاب برتر است؛ هیچ تردیدی در این نباید داشت.

 

لباس رسمی زن می‌تواند چادر باشد و - همان‌طور که عرض کردم - چادر بهترین نوع حجاب است.البته می‌توان محجبه بود و چادر هم نداشت؛ منتها همین‌جا هم بایستی آن مرز را پیدا کرد. بعضیها از چادر فرار می‌کنند، به خاطر این‌که هجوم تبلیغاتی غرب دامنگیرشان نشود؛ منتها از چادر که فرار می‌کنند، به آن حجاب واقعی بدون چادر هم رو نمی‌آورند؛ چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار می‌دهد.

 

خاطره‌ای از مرضیه حدیدچی:

روزی در همین مسؤولیت با همان وضعیت پوشش مانتو و شلوار و مقنعه خدمت امام رسیدم. حضرت امام در این دیدار خیلی راحت به من گفتند: شما چرا چادر ندارید؟ بگویم احمد برایتان چادر بخرد؟! عرض کردم: حاج‌آقا چادر دارم ولی نمی‌شود با اسلحه و قطار فشنگ و با تجهیزات دیگر از کوه تپه بالا رفت که امام فرمودند: حالا که شما دارید توی شهر کار می کنید...»

 

شاید بتوان تاکید بعضی بزرگان به احترام به شعار الهی از جمله چادر که برگرفته از آیات قرآن به خصوص این آیه است «یاأیّها الّذین آمنوا لاتحلّوا شعائر اللّه» را بتوان در کلام فرانتس فانون جامعه شنای فرانسوی به دست آورد "هر چادری که دور انداخته می شود افق جدیدی را که برای استعمار ممنوع بوده در برابر او می گشاید و پس از دیدن هر چهره بی حجابی، امیدهای حمله‌ور شدن استعمار ده برابر می شود."

 

چرخش قهرمانانه به سوی مانتو!

حجاب فقط چادر نیست. میشود بدون چادر هم حجاب کامل اسلامی داشت. اینکه جامعه یا بعضی افراد اینطور القا کرده‌اند که حجاب مساوی چادر است اشتباه فرهنگی‌ست مثل هزاران اشتباه دیگر. اینکه در گذشته به فرد مانتویی طوری نگاه میشد که گویی حجاب ندارد یک اشتباه دیگر است که هیچ‌کدام از این اشتباهات ربطی به اسلام ندارد. اشتباه سنت بوده و فرهنگ. حالا اینکه یک عده آمده‌اند به جای اینکه این فرهنگ را درست کنند فرهنگ غلط دیگری جایگزین کرده‌اند جای تعجب دارد. اینکه چادر به سر می‌کنی یا مانتو به تن یک انتخاب است؛ ولی اینکه جوری ادا دربیاوری که انتخاب مانتو بشود «چرخش قهرمانانه» خیلی مسخره است. مسخره است که از خوبتر به خوب برسی و همه جا جار بزنی. هرچی هم بگوییم، هرچی هم بگویید، هرچی هم بگویند دیگر در برتر بودن حجاب چادر که شکی نیست.

 

اینکه چادر حجاب برتر است یعنی «تو ای زن حق انتخاب داری.» شبیه مخیر بودن بین نماز اول وقت و نماز با تاخیر. هیچ کدامش گناه نیست ولی اولی ثوابش بیشتر است. چادر سر کردن سخت است این را هر آدم عاقلی میفهمد اصلا به قول شهید مطهری تکلیف همراه با سختی است. دیگر در هوای داغ و سوزان تابستان هم باشد سختی‌اش دوچندان می‌شود. با همه این احوال آیا نمیشود چادری بود ولی گاهی مانتو پوشید؟ چرا میشود. دیگر این به سنجش شرایط برمیگردد خودم یادم هست وقتی خواستم از کوه بالا بروم چادر را برداشتم. ولی کوهی دیگر را با چادر رفته ام. گاهی هم به خاطر چادر کاری که دوست داشته ام را انجام نداده ام. خلاصه شرایط است که تعیین میکند چه کار کنی. ولی اگر به خاطر شرایط مجبور شدی چادر را کنار بگذاری این کار را یک صعود به مرحله بالاتر تلقی نکن و در گوشمان جار نزن... میخواهی سختی‌هایت را کمتر کنی بکن، فقط ارزش این «عزیز» را پایین نیاور...

وطن حجاب کجاست؟!

 

«روبروی حسنات نشست و به آرامی از او پرسید: یعنی می‌خواهی بگویی که حجاب از ابتدا در اسلام وجود داشته و ایرانیان آن را ابداع نکرده‌اند؟ حسنات گفت: هرگز. در واقع آیه حجاب پیش از فتح ایران به دست مسلمانان و هر نوع رابطه و آشنایی میان آنان نازل شده بود؛ از طرف دیگر حجابی که اسلام آن را واجب کرده با حجابی که ایرانیان قدیم داشتند فرق دارد. برخلاف ایران باستان، در اسلام حجاب یا به تعبیر صحیح پوشش زن را از حضور در عرصه‌های زندگی منع نمی کند...»

 

برگرفته از کتاب کوتاه و کوچک «دو زن و یک مرد» اثر بنت الهدی صدر، دانشمند، شاعر و نویسنده عراقی

 

پی‌نوشت: نقطه‌زن دشمن کاملا اصولی کار میکند؛ وقتی می‌خواهد ایران را بزند می‌گوید « حجاب را عرب جاهلی آورده» وقتی هم میخواهد عرب را بزند می‌گوید « حجاب را ایرانیان ابداع کردند»...

 

این فیلم را حتما ببینید

 

ما آدم‌های امروزی به درد ازدواج نمی‌خوریم! اصلا فضای زندگی مدرن که انسان را خودخواهِ کم صبرِ حق طلبِ بدون تکلیفِ کم مسئولیت بار می‌آورد که حوصله شنیدن حرف مخالف ندارد و نمی‌تواند احساسش را کنترل کند به درد ازدواج نمی‌خورد. انسانی هم که به درد ازدواج نخورد به درد طلاق می‌خورد! وقتی حال و حوصله و تحمل ساختن و تغییر را نداشته‌باشی راحت‌ترین کار را انتخاب میکنی. در این جامعه طلاق روبه افزایش باشد جای تعجب دارد؟! وقتی خانواده‌ها  فرزندان را فردمحور تربیت میکنند نه خانواده محور، وقتی خانواده حواسش به خانواده نیست چه تعجبی از بالا رفتن آمار طلاق؟ همانها که فرزندان حق به جانبی تربیت میکنند که باهوشند، همه چیز در اختیارشان است،مسئولیتی ندارند، کسی حق ندارد نگاه چپ بهشان بیندازد، معلم مدرسه و همسایه و دوست  که هیچ، خاله و عمه و دایی و عمو و مادربزرگ هم حق ندارند بگویند بالای چشمش ابروست‌.

دقیقا در همین جامعه چقدر این فیلم میچسبد، اینکه یکی بدون اینکه در گوشت حرفهایی بزند که نشان از «گربه را دم حجله کشتن» داشته باشد حرفهایی بزند که بوی خوش خانواده را بدهد. چقدر شیرین است این فیلم، چقدر دوست داشتنی است،چقدر عالی ست...
خدا رحمت کند آیت الله مجتبی تهرانی را...

سرکار علیه

 

راستش من از خواندن این کتاب لذت نبردم و احساس می کنم که اگر این کتاب را در سن پایین‌تر می خواندم شاید لذت می‌بردم. خیلی از دغدغه‌هایی که کتاب به آن اشاره کرده‌بود تکراری بود و از طرفی از یک منظر جدید هم به آن قضیه نگاه نکرده‌بود که حداقل برای من جذابیت داشته باشد. 

در یک برآیند کلی می‌توانم بگویم نوشته‌های مادر تا حدی از نوشته های دختر بهتر بود. مثلا روایت « برو کار می‌کن» واقعا خوب بود و از همه‌ی روایت‌ها یک سر و گردن جلوتر بود.

ایرادهای دیگری هم داشت که توی ذوق می‌زد؛ مثل اینکه بعضی روایت‌ها آنجا که باید تمام نمی‌شد و آدم احساس می‌کرد یک‌جای قصه حذف شده است! یا کمی تناقض داشت و از همه بدتر اینکه یک جاهایی رسما شخصی‌نویسی می‌شد و آدم هرچه می‌گشت نخ اتصال به اجتماع را درش پیدا نمی‌کرد. نتیجه‌گیری فصل آخر هم به شوخی شباهت بیشتری داشت تا طرح یک مسئله مهم در حوزه زنان.

خلاصه کتاب شاید برای نوجوان‌ها یا آن‌هایی که در مسائل زنان دقیق نشده‌اند خوب باشد.